|
Asıl manifesto
Konşimentolara göre gemide tutulan yük defteri ve mahreç limanlardaki yetkili mercilerce tasdik edilmiş olan yük beyannamelerdir. Bu belgeler mahallindeki Türkiye Konsolosluklarına ilgilerce tasdik ettirilir. Manifestolarda eşyanın cinsi, kapların adedi, nevi markası, numarası ve gayrisafi ağırlığı ile konşimento veya yük senetlerini numaraları ve milletlerarası anlaşmalar ve gelenekler de göz önünde tutulmak suretiyle Gümrük Müsteşarlığının tespit edeceği diğer bilgiler gösterilir. (Gümrük ve dış ticaret terimleri sözlüğü-1999)
|
Avarya
Gemiye veya yüke, kendi yıpranmalarından, buz, sis gibi doğa olaylarından, mürettebatın eylemlerinden veya savaş halinde uluslararası deniz ticaret hukukunun içerdiği özel kuralların ihlal edilmesi nedeniyle ortaya çıkan maddi hasarlar ve olağanüstü giderler.(Gümrük ve dış ticaret terimleri sözlüğü-1999)
|
|
Beyan sahibi
Kendi adına beyanda bulunan kişiyi veya adına beyanda bulunulan kişiyi ifade eder. (G.K. 3/17 maddesi)
|
Bilgisayar Sistemi
Gümrük idarelerinde gümrük işlemlerinin yürütüldüğü yerel veya geniş alan ağı ile birbirine bağlı entegre bilgisayar sistemini anlamına gelir.(G.Y. 3/I maddesi)
|
|
Bilgisayarlı Gümrük etkinlikler (BİLGE)
Eşyanın gümrük sahasına girişinden çıkışına kadar tüm gümrük işlemlerinin gerçek zamanlı olarak bilgisayar ortamında yürütülmesine ilişkin olarak kullanılan bir yazılımdır.(Gümrük Web sayfası / modernizasyon projesi / BİLGE yazılımı)
|
Elektronik veri değişimi
Kabul görmüş mesaj standartlarına göre yapılandırılmış verilerin bir bilgisayar sistemi ile diğer bir bilgisayar sistemi arasında elektronik olarak aktarımını ifade eder. (G.Y. 3/İ maddesi)
|
|
Elleçleme
Gümrük gözetimi altındaki eşyanın asli niteliklerini değiştirmeden istiflenmesi, yerinin değiştirilmesi, büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması, kapların yenilenmesi veya tamiri, havalandırılması, kalburlanması, karıştırılması ve benzeri işlemleri ifade eder. (G.K. 3/22 maddesi)
|
Eşya
Her türlü madde, ürün ve değeri ifade eder. (G.K. 3/23 maddesi)
|
|
Eşyanın gümrüğe sunulması
Eşyanın gümrük idaresine ya da gümrükçe tayin edilen veya uygun görülen herhangi bir yere getirilmesi üzerine, belirlenen usul ve esaslara uygun olarak, gümrük idarelerine yapılan bildirime denir. (G.K. 3/18 maddesi )
|
Eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması
a) Bir gümrük rejimine tabi tutulmasını,
b) Bir serbest bölgeye girmesini,
c) Türkiye Gümrük Bölgesi dışına yeniden ihracını,
d) İmhasını,
e) Gümrüğe terk edilmesini;
ifade eder. (G.K. 3/14 maddesi )
|
|
Eşyanın teslimi
Eşyanın tabi tutulduğu gümrük rejimi ile öngörülen amaçlar doğrultusunda gümrük idareleri tarafından ilgilisine teslimini ifade eder. (G.K. 3/19 maddesi)
|
Fiziki muayene
Eşyanın gümrük muayene memurları veya muayeneye yetkili diğer görevliler tarafından fiziksel özelliklerine göre yapılan muayenesidir (Gümrük ve Dış ticaret terimleri sözlüğü-1999).
|
|
Geri ödeme sistemi
Serbest dolaşımda bulunan eşyanın işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilmesi halinde, bu eşyanın serbest dolaşıma girişi esnasında tahsil edilmiş olan ithalat vergileri, dahilde işleme rejimi kapsamında geri verilir. Eşyanın bu şekilde dahilde işleme rejiminden yararlanmasına geri ödeme sistemi denir. (4458 G.K. madde 108-2)
|
Gümrük beyanı
Belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulması talebinde bulunulmasına denir. (G.K. 3/16 maddesi)
|
|
Gümrük denetimi
Gümrük mevzuatına ve gereken hallerde gümrük gözetimi altındaki eşyaya uygulanacak diğer hükümlere uyulmasını sağlamak üzere eşyanın muayenesini, belgelerin varlığının ve gerçekliğinin kanıtlanmasını, işletme hesaplarının, defterlerinin ve diğer yazılı belgelerin tetkikini, nakil araçlarının kontrolünü, bagajların ve kişilerin yanlarında ya da üstlerinde taşıdıkları eşyanın kontrolünü, idari araştırmalar ve benzeri diğer işlemlerin yapılması gibi özel işlemlerin yerine getirilmesini ifade eder. (G.K. 3/13 maddesi )
|
Gümrük dış tarifesi
Gümrük birliklerinde, birliğe üye olmayan ülkelerden gelen eşyaya uygulanan ortak tarifedir. (gümrük terimleri sözlüğü-TDK)
|
|
Gümrük gözetimi
Gümrük mevzuatına ve gereken hallerde gümrük gözetimi altındaki eşyaya uygulanacak diğer hükümlere uyulmasını sağlamak üzere gümrük idareleri tarafından genel olarak uygulanan işlemleri ifade eder. (G.K. 3/12 maddesi )
|
Gümrük idaresi
Gümrük mevzuatında belirtilen işlemlerin kısmen veya tamamen yerine getirildiği merkez veya taşra teşkilatındaki hiyerarşik yönetim birimlerinin tamamını ifade eder. ( G.K. 3/2 maddesi)
|
|
Gümrük müşaviri
Eşyanın giriş, çıkış, aktarma, transit ve diğer Gümrük işlemlerini sahipleri adına, Gümrük Kanununun uygulanmasında vekilleri sayılarak kovalayan ve Gümrükler Genel Müdürlüğünce tescil edilerek kendilerine fotoğraaflı bir kimlik belgesi verilen serbest meslek sahipleridir. Detaylı bilgi için Gümrük Kanununun 225-230 maddelerine bakınız.
|
Gümrük rejimi
a) Serbest dolaşıma giriş rejimini,
b) Transit rejimini,
c) Gümrük antrepo rejimini,
d) Dahilde işleme rejimini,
e) Gümrük kontrolü altında işleme rejimini,
f) Geçici ithalat rejimini,
g) Hariçte işleme rejimini,
h) İhracat rejimini ifade eder. (G.K. 3/15 maddesi)
|
|
Gümrük statüsü
Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşıma girmiş olup olmadığı yönünden durumunu ifade eder. (G.K. 3/7 maddesi)
|
Gümrük vergileri
Yürürlükteki hükümler uyarınca eşyaya uygulanan ithalat vergilerinin ya da ihracat vergilerinin tümünü ifade eder. (G.K. 3/8 maddesi )
|
|
Gümrük Veri Ambarı Sistemi (GÜVAS)
GİMOP Projesi çerçevesinde, Türkiye genelinde tüm gümrük idarelerinde operasyonel olarak girilen ithalat, ihracat, transit ve kaçakçılık olaylarına ilişkin bilgilerin Gümrük Müsteşarlığı bünyesinde merkezde oluşturulan bir veri tabanında toplanarak, karar vericilere bilginin hızlı ve sağlıklı iletilmesini sağlayan sisteme denir. (Gümrük Web sayfası/Modernizasyon projesi/Veri ambarı)
|
İhracat vergileri
Eşyanın ihracatında öngörülen gümrük vergileri ve eş etkili mali yükleri,
- Tarım politikası veya işlenmiş tarım ürünleriyle ilgili özel düzenlemeler çerçevesinde alınan ihracat vergilerini ifade eder. (G.K. 3/10 maddesi)
|
|
İşlem görmüş ürün
Işleme faaliyetleri sonucunda elde edilen tüm ürünler anlamına gelir (Gümrük Kanununun 108/4 maddesi)
|
İşleme faaliyetleri
“İşleme faaliyetleri” deyimi ;
a) Eşyanın montajı, kurulması ve diğer eşya ile birleştirilmesi dahil olmak üzere işçiliğe tabi tutulması,
b) Eşyanın işlenmesi,
c) Eşyanın yenilenmesi ve düzenli hale getirilmesi dahil olmak üzere tamir edilmesi,
d) İşleme sırasında tamamen
|
|
İthalat vergileri
- Eşyanın ithalinde öngörülen gümrük vergileri ve eş etkili vergileri,
- Tarım politikası veya işlenmiş tarım ürünleriyle ilgili özel düzenlemeler çerçevesinde alınan ithalat vergilerini ifade eder. (G.K. 3/9 maddesi )
|
İzin hak sahibi
Kendisine bir izin verilen kişiyi ifade eder. (G.K. 3/21 maddesi)
|
|
Rejim hak sahibi
Gümrük beyanını yapan veya hesabına gümrük beyanı yapılan kişi veya bu kişiye ait bir gümrük rejimi ile ilgili hakların ve yükümlülüklerin devredildiği kişiyi ifade eder. (G.K. 3/20 maddesi)
|
Şartlı muafiyet sistemi
Serbest dolaşımda olmayan eşya, işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden yeniden ihraç edilmesi amacıyla, gümrük vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın ve vergileri teminata bağlanmak suretiyle, dahilde işleme rejimi kapsamında geçici olarak ithal edilebilir. Eşyanın işlem görmüş ürünler şeklinde ihracı halinde, teminat iade olunur. Eşyanın bu şekilde dahilde işleme rejiminden yararlanmasına şartlı muafiyet sistemi denir. (4458 sayılı G.K. 108/1 maddesi)
|
|
Satış bedeli yöntemi
İthal eşyasının Gümrük kıymetinin fiilen ödenen kıymet esas alınarak belirlenmesidir. Yani Türkiyeye ihraç amacıyla yapılan satış sırasında ortaya çıkan ve ithal eşyası ile ilgili olan tüm unsurların kıymetlerini de kapsayan gerçekte ödenen veya ödenecek fiyattır (Gümrük ve Dış ticaret terimleri sözlüğü-1999).
|
Serbest dolaşımda bulunan eşya
Türkiyenin taraf olduğu uluslararası anlaşmalara ait hükümler saklı kalmak kaydıyla, serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak Türkiye Gümrük Bölgesine giren eşya ile üretiminde kullanılan girdilerin yerli olup olmadığına bakılmaksızın,18 ve 19 uncu madde hükümlerine göre Türk menşeli sayılan eşyayı ifade eder. (G.K. 4/6 maddesi)
|
|
Standart değişim sistemi
Hariçte işlemi kapsamında yurt dışına gönderilen eşya karşığılında geri getirilen eşyanın aynı tarife numarası, aynı ticari kalite ve aynıi teknik karakterde olması halinde gümrük vergileri alınmamasıdır. (Gümrük ve Dış ticaret terimleri sözlüğü-1999)
|
Serbest liman
Gümrük sınırı dışında sayılan ve belli ölçülerde gümrükçe denetlenen limana denir. (Gümrük terimleri sözlüğü-TDK)
|
|
Tarife benzeri engeller
Malların girişinde alınan Gümrük vergisinden başka vergiler gibi, Gümrük tarifesinin etkisini taşıyan engellerdir. (Gümrük terimleri sözlüğü-TDK)
|
Tarife dışı engeller
Giriş kısıntı ve yasakları, tekeller, giriş işlemleri, giriş izni vb. gibi, uluslararası tecimde uygulanan gümrük tarifelerinde ya da tarife etkisini taşıyanlardan başka engellerdir. (gümrük terimleri sözlüğü-TDK)
|
|
Ticaret politikası önlemleri
Gözetim veya korunma önlemleri, miktar kısıtlamaları ve ithalat veya ihracat yasaklamaları gibi eşyanın ithal ve ihracı ile ilgili hükümlerle belirlenmiş tarife dışı önlemleri ifade eder. (G.Y. 3/)
|
Türkiye Cumhuriyeti Gümrük bölgesinde yerleşik kişi
a) Bu bölgede kanuni ikametgâhı olan bütün gerçek kişileri;
b) Bu bölgede kayıtlı işyeri, kanuni iş merkezi veya şubesi bulunan bütün tüzel kişi veya kişiler ortaklığını ifade eder. (G.K. 3/4 maddesi)
|
|
Üçüncü ülke
AB üyesi ülkeler dışındaki ülkeler ile Türkiye gümrük bölgesi üzerindeki serbest bölgeler Gümrük ve Dış ticaret terimleri sözlüğü-1999).
|
Veri işleme tekniği
Elektronik veri değişimi standart mesajlarının gümrük idareleri ile değişimini ve/veya gümrük işlemlerinin tamamlanması için gerekli bilgilerin gümrük idaresinin bilgisayar sistemine girilmesini ifade eder. (G.Y. 3/j maddesi)
|
|
Verimlilik oranı
Belirli miktardaki ithal eşyasının işlenmesi sonucunda elde edlien işlem görmüş ürünlerin miktarı veya yüzde oranı anlamına gelir (4458 sayılı G.K. 108/8 maddesi )
|
Yükümlü
Gümrük yükümlülüklerini yerine getirmekle sorumlu bütün kişileri ifade eder. (G.K. 3/11 maddesi )
|